Futures işlemleri nasıl yapılır?
BY Ahmet Demir
|Ağustos 19, 2025Vadeli işlemler, finansal piyasalarda yatırımcılara belirli bir varlığı gelecekte önceden belirlenmiş bir fiyattan alma veya satma hakkı veren sözleşmelerdir. Bu işlemler, hem risk yönetimi hem de spekülasyon amacıyla yaygın şekilde kullanılır. Futures piyasalarında işlem yapmak, doğru bilgi, strateji ve disiplin gerektirir. Bu makalede, futures işlemlerinin temel kavramlarından başlayarak, işlem yapma adımlarına ve stratejilere kadar kapsamlı bir rehber sunacağız.
Vadeli İşlemlerin Temel Kavramları
Vadeli işlemler piyasasında başarılı olmak için öncelikle temel kavramları anlamak gerekir. Bu kavramlar, işlem yaparken karşılaşacağınız terimleri ve mekanizmaları açıklar.
Vadeli İşlem Sözleşmesi Nedir?
Vadeli işlem sözleşmesi, belirli bir varlığın (emtia, döviz, hisse senedi endeksi vb.) gelecekte belirlenen bir tarihte, önceden kararlaştırılmış fiyattan alınıp satılmasını sağlayan standartlaştırılmış bir anlaşmadır. Bu sözleşmeler, yatırımcılara fiyat dalgalanmalarından korunma veya fiyat hareketlerinden kar elde etme imkânı sunar.
Örneğin, bir yatırımcı petrol fiyatlarının yükseleceğini düşünüyorsa, vadeli işlem sözleşmesi alarak gelecekteki fiyat artışından faydalanabilir. Aynı şekilde, petrol üreticisi fiyat düşüşüne karşı korunmak için vadeli işlem sözleşmesi satabilir.
Teminatlandırma ve Kaldıraç
Vadeli işlemler, teminat sistemi ile çalışır. Başlangıç teminatı, pozisyon açmak için yatırılması gereken minimum tutardır. Sürdürme teminatı ise pozisyonun açık kalabilmesi için hesapta bulunması gereken asgari teminat seviyesidir. Teminatlar, piyasa dalgalanmalarına karşı güvence sağlar.
Kaldıraç ise yatırımcılara, teminatlarının katları kadar işlem yapma imkânı verir. Örneğin, 10x kaldıraç kullanıldığında, 1.000 TL teminat ile 10.000 TL değerinde pozisyon açılabilir. Bu, potansiyel karı artırırken, aynı oranda riski de büyütür. Binance Futures gibi platformlarda 1x ile 125x arasında kaldıraç seçenekleri bulunur.
Sürekli ve Vadeli Sözleşmeler Arasındaki Farklar
Vadeli işlemler iki ana türde olabilir: sürekli (perpetual) ve vadeli sözleşmeler. Sürekli sözleşmelerin belirli bir vade tarihi yoktur ve pozisyonlar sınırsız süre açık tutulabilir. Bu tür sözleşmelerde, fiyatların temel varlık fiyatına yakın kalması için fonlama oranı mekanizması kullanılır.
Vadeli sözleşmeler ise belirli bir vade tarihine sahiptir ve bu tarihte sözleşme sona erer. Vade sonunda pozisyon kapatılır veya teslimat yapılır. Yatırımcılar, vade tarihine göre pozisyonlarını yönetmelidir.
Vadeli İşlem Piyasasında İşlem Yapma Adımları
Vadeli işlemlerde başarılı olmak için sistematik bir yaklaşım gereklidir. İşlem yapma süreci, eğitimden başlayarak pozisyon yönetimine kadar bir dizi adımdan oluşur.
1. Eğitim ve Piyasa Araştırması
Vadeli işlemler karmaşık yapıya sahip olabilir. Bu nedenle, piyasayı ve işlem mekanizmalarını iyi anlamak için kapsamlı bir eğitim şarttır. Online kurslar, kitaplar ve demo hesaplar bu süreçte faydalıdır.
Ayrıca, ekonomik takvim ve piyasa haberlerini takip etmek, fiyat hareketlerini etkileyen faktörleri anlamaya yardımcı olur.
2. Doğru Platform Seçimi
Vadeli işlemler için uygun bir işlem platformu seçmek önemlidir. Platformun kullanıcı dostu olması, eğitim materyalleri sunması ve demo hesap imkânı sağlaması tercih edilir. TradingView gibi platformlar, grafik analizleri ve teknik göstergeler açısından zengindir.
Platformun kaldıraç oranları, işlem ücretleri ve destek hizmetleri de seçim kriterleri arasında yer almalıdır.
3. Teminat Yatırma ve Hesap Açma
Seçilen platformda hesap açıldıktan sonra, işlem yapabilmek için başlangıç teminatı yatırılır. Teminat tutarı, açılacak pozisyonun büyüklüğüne göre değişir. Teminat yatırımı, pozisyonun açık kalmasını sağlar ve piyasa dalgalanmalarına karşı güvence oluşturur.
4. Pozisyon Açma ve Vade Seçimi
Yatırımcı, işlem yapmak istediği varlığı ve vadeyi belirler. Pozisyon açarken, alım (long) veya satım (short) yönünde karar verilir. Alım pozisyonu, varlık fiyatının yükseleceği beklentisiyle açılırken, satım pozisyonu fiyatın düşeceği beklentisiyle açılır.
Vade seçimi, yatırımcının piyasa beklentilerine ve stratejisine göre yapılır. Sürekli sözleşmelerde vade seçimi yoktur, ancak vadeli sözleşmelerde vade tarihi önemlidir.
5. Risk Yönetimi
Vadeli işlemler yüksek risk içerdiğinden, risk yönetimi kritik bir adımdır. Stop-loss (zarar durdurma) ve take-profit (kâr al) seviyeleri belirlenerek, olası kayıplar sınırlandırılır ve kâr hedeflenir.
Risk toleransına uygun pozisyon büyüklüğü seçilmeli ve kaldıraç dikkatli kullanılmalıdır. Aksi halde, küçük fiyat hareketleri bile büyük zararlar doğurabilir.
6. İşlem İzleme ve Pozisyon Yönetimi
Piyasa koşulları sürekli değiştiği için, açılan pozisyonların düzenli olarak izlenmesi gerekir. Gerekirse stop-loss ve take-profit seviyeleri güncellenmeli, pozisyon büyüklüğü ayarlanmalıdır.
Disiplinli bir şekilde işlem yapmak, duygusal kararların önüne geçer ve uzun vadede başarı şansını artırır.
Vadeli İşlem Stratejileri
Vadeli işlemlerde farklı stratejiler kullanılarak piyasa hareketlerinden faydalanılabilir. Stratejiler, yatırımcının risk iştahına ve piyasa beklentilerine göre şekillenir.
Grid Ticareti
Grid ticareti, belirli fiyat aralıklarında otomatik alım ve satım emirleri vererek piyasa dalgalanmalarından kar etmeyi amaçlayan bir stratejidir. Bu yöntem, piyasanın yatay hareket ettiği dönemlerde etkilidir.
Grid ticareti, duygusal kararları ortadan kaldırır ve sistematik işlem yapmayı sağlar. Ancak, piyasa trendine girdiğinde zarar riski artabilir.
Trend Takibi
Trend takibi stratejisi, piyasanın yönünü belirleyip bu yönde pozisyon açmayı içerir. Yükselen trendde alım, düşen trendde satım pozisyonları tercih edilir.
Teknik analiz araçları ve göstergeler, trendin gücünü ve yönünü belirlemede yardımcı olur.
Hedging (Korunma) Stratejisi
Hedging, mevcut pozisyonların riskini azaltmak için ters yönde vadeli işlem pozisyonları açmayı ifade eder. Örneğin, bir yatırımcı portföyündeki hisse senetlerinin değer kaybına karşı vadeli işlem satışı yapabilir.
Bu strateji, piyasa belirsizliği yüksek olduğunda zararları minimize etmek için kullanılır.
Vadeli İşlemlerde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Vadeli işlemler yüksek getiri potansiyeli sunarken, aynı zamanda yüksek risk taşır. Bu nedenle, işlem yaparken bazı önemli noktalara dikkat etmek gerekir.
Risk Yönetimi ve Sermaye Kontrolü
Her işlemde kaybedilebilecek tutar önceden belirlenmeli ve bu sınır aşılmamalıdır. Kaldıraç kullanımı, potansiyel karı artırırken, kayıpları da büyütür. Bu nedenle, kaldıraç oranı yatırımcının risk toleransına uygun seçilmelidir.
Piyasa Takibi ve Güncel Bilgi
Ekonomik gelişmeler, siyasi olaylar ve piyasa haberleri vadeli işlem fiyatlarını doğrudan etkiler. Bu nedenle, düzenli piyasa takibi yapmak ve güncel bilgileri değerlendirmek önemlidir.
Sürekli Eğitim ve Pratik
Vadeli işlemler piyasası dinamik ve karmaşıktır. Bu nedenle, sürekli eğitim almak, yeni stratejiler öğrenmek ve demo hesaplarda pratik yapmak başarıyı artırır.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
- Vadeli işlemler nedir?
Belirli bir varlığı gelecekte önceden belirlenmiş fiyattan alma veya satma hakkı veren finansal sözleşmelerdir. - Vadeli işlemlerde teminat ne anlama gelir?
Pozisyon açmak ve açık tutmak için yatırılması gereken minimum para miktarıdır. - Kaldıraç nedir ve nasıl kullanılır?
Yatırımcının teminatının katları kadar işlem yapabilmesini sağlayan mekanizmadır. Kaldıraç arttıkça risk ve potansiyel kar da artar. - Sürekli vadeli işlem sözleşmesi ile vadeli sözleşme arasındaki fark nedir?
Sürekli sözleşmelerin vade tarihi yoktur, vadeli sözleşmeler ise belirli bir tarihte sona erer. - Vadeli işlemlerde risk nasıl yönetilir?
Stop-loss ve take-profit seviyeleri belirleyerek, pozisyon büyüklüğünü ve kaldıraç oranını kontrol ederek risk yönetimi yapılır. - Grid ticareti nedir?
Piyasa dalgalanmalarından faydalanmak için belirli fiyat aralıklarında otomatik alım-satım emirleri veren stratejidir. - Vadeli işlemlere nasıl başlanır?
Öncelikle eğitim alınır, uygun platform seçilir, teminat yatırılır, pozisyon açılır ve risk yönetimi uygulanır.
Sonuç
Vadeli işlemler, doğru bilgi, strateji ve disiplinle yapıldığında yatırımcılara önemli fırsatlar sunar. Ancak, yüksek risk içerdiği için kapsamlı bir eğitim ve piyasa takibi şarttır. Teminat sistemini, kaldıraç kullanımını ve farklı sözleşme türlerini iyi anlamak, başarılı işlemler için temel oluşturur. Ayrıca, risk yönetimi stratejileri ve piyasa analizleri ile desteklenen bir işlem planı, vadeli işlemlerde sürdürülebilir başarı sağlar.
Vadeli işlemler dünyasına adım atmadan önce, demo hesaplarda pratik yapmanızı ve küçük pozisyonlarla başlamanızı öneririz. Unutmayın, bilgi ve deneyim en değerli sermayenizdir.
Join us on social media
Ahmet Demir, mühendislik geçmişini küresel piyasalara ve yatırıma olan derin ilgisiyle birleştiriyor. Problem çözme ve veri analiziyle olan ilgisi, onu ticaret dünyasını keşfetmeye doğal olarak yönlendirdi ve burada son beş yılını pratik stratejiler ve içgörüler geliştirerek geçirdi. Yazıları aracılığıyla, Ahmet karmaşık finansal fikirleri açık ve uygulanabilir bilgilere dönüştürmeyi amaçlıyor. Misyonu, diğerlerini ticarete güvenle ve bilinçli bir zihniyetle yaklaşmaya ilham vermektir.
Related Posts
